ZOGA OSE PULA ME QULL MISRI

[Laura Duka]

ZOGA OSE PULA ME QULL MISRI
Ka qene nje gatim i përhapur në të gjitha trevat e vendit, si në zonat jugore, ashtu dhe në ato veriore. Thuhet se më tepër është përdorur në Jug; kjo kuptohet nga
vetë fjala "qull", ndërsa veriorët e quajnë kaçamak, por sidoqoftë mënyra e gatimit nuk ka dallim të madh ndërmjet krahinave. Ndërsa në zonat jugore përdoret vaji i ullirit, në veri kanë përdorur gjalpin ose akoma më tepër dhjamin. Por si në Jug si edhe në Veri, përdorimi i yndyrës për këtë gatim veçohej sipas dëshirës.
Lënda e parë për 6 veta: 2 zoga mesatare ose një pulë e madhe, 1,5 tas me miell misri, l filxhan me vaj ulliri ose gjalpë apo dhjamë sipas pëlqimit,1 filxhan qumësht,
djathë të bardhë të thërmuar 1 tas.
Për zierjen e shpendëve: 1 qepë e madhe kripa e duhur.

Gatimi: Bëhej në dy faza:
1. Gatimi i shpendëve: parapërgateshin shpendët si më sipër (bëhej therja, përvëlimi, përcëllimi, copëtimi) dhe viheshin copat në gjyveç në ujë të vakët, së bashku me qepën të pastruar, të larë dhe të prerë në katër ose gjashtë pjesë po të jetë e madhe. Kur të afrojë në valë, hiqet shkuma e krijuar, hidhet kripa e duhur dhe lihet qw të ziejë përfundimisht, natyrisht pula do kohë më te madhe.
2. Përgatitja e qullit ose e kaçamakut, i cili do të bëhet në enë të veçantë. Vihet vaji ose gjalpi në enën e përshtatshme (mund të jetë tigan) e kur të nxehet yndyra, hidhet mielli i misrit duke e trazuar vazhdimisht me lugë të drunjtë në zjarr mesatar, derisa të skuqet. Ndërkohë është kulluar lëngu, i cili duhet të mbahet pranë zjarrit i nxehtë, bashkë me qumështin e kripën e duhur.
I hidhet mielli, i cili vazhdon të skuqet në tigan dhe përzihet me shpejtësi me lugën e drunjtë derisa të marrë disa valë dhe të lidhet mirë e të bëhet i fortë.
Në përfundim ndahen copat e shpendëve nëpër pjata, sipër u hidhet gjalpi i shkrirë dhe djathi i thërmuar (një pjesë e djathit i hidhet qullit gjatë përpunimit), kurse anash vendoset qulli. Shërbehet e ngrohtë.
Shënim: Qulli ose kaçamaku mund të vihet edhe në anë të gjyveçit dhe të marrë vetëm një valë brenda në lëngun e zogave. Në këtë rast duhet të jetë më i fortë se zakonisht dhe pasi thelat vihen mënjanë gjyveçit, që të hapet vend për venien e qul1it, atëhere në një formë të vogël ose në filxhan hidhet qulli (pjesë-pjesë) dhe vendoset në lëngun e zogave ose të pulës, derisa të përfundojë krejt lënda. Vihet kapaku i gjyveçit dhe vendoset në zjarr të fortë që të valojë jo më shumë se 2-3 minuta.
Disa e kanë pëlqyer që ta pjekin qullin sa të marrë një ngjyrë të kuqërreme; në këtë rast vihet në furrë të fortë për pak minuta dhe është gati për shërbim.

Marre nga libri:
Kuzhina Shqiptare e tradites - Kosta Koçi